Moet ik de NVWA-medewerkers binnenlaten als ze voor de deur staan?
Ja, u moet de NVWA-medewerkers toegang verlenen tot uw bedrijf. Het weigeren van toegang tot een pand kan worden uitgelegd als een schending van de medewerkingsplicht en kan leiden tot het opleggen boete, een last onder bestuursdwang of last onder dwangsom. Indien de NVWA-medewerkers voor uw woning staan mag u toegang weigeren, tenzij toezicht plaatsvindt op grond van de Wet dieren of indien een opsporingsambtenaar een machtiging tot binnentreden heeft.
Moet ik meewerken aan het onderzoek of mag ik mij er tegen verzetten?
U heeft een medewerkingsplicht en moet in beginsel dus meewerken aan het onderzoek. Het niet-meewerken kan leiden tot een last onder bestuursdwang of dwangsom. Voor niet-medewerking kan bovendien een bestuurlijke en/of strafrechtelijke boete c.q. celstraf aan de betrokken feitelijk leidinggevende(n) worden opgelegd.
De medewerkingsplicht geldt niet indien de vorderingen niet in overeenstemming zijn met het evenredigheidsbeginsel. De onderzoekhandeling van de toezichthouder gaat dan verder dan redelijkerwijs noodzakelijk.
Evenmin is het verplicht inzage te geven in stukken, of stukken te overleggen aan de NVWA die onder het verschoningsrecht vallen, zoals de juridische adviezen van een advocaat aan het betrokken bedrijf.
Daarnaast heeft u het recht om te zwijgen indien u verdacht wordt van een overtreding waarvoor een punitieve sanctie kan worden opgelegd. Dit recht geldt voor zover de vordering van de NVWA betrekking heeft op zogenaamd wilsafhankelijk materiaal, zoals een verklaring. Een vordering van de NVWA tot verkrijging van wilsonafhankelijk materiaal (zoals bestaande administratieve documenten) valt niet onder het zwijgrecht.
De ambtenaren stellen diverse vragen, moet ik overal antwoord op geven?
Indien u verdacht wordt van een overtreding waarvoor een punitieve sanctie kan worden opgelegd, hoeft u geen antwoorden te geven op vragen die uzelf of de onderneming kunnen incrimineren. U dient enkel antwoord te geven op vragen die feitelijk of praktisch van aard zijn. In het geval de ambtenaren u andere vragen stellen, kunt zich altijd beroepen op uw zwijgrecht. Het zwijgrecht is één van de belangrijkste rechten die u tijdens een bedrijfsbezoek heeft. Het zwijgrecht geldt voor zover de vordering van de NVWA betrekking heeft op zogenaamd wilsafhankelijk materiaal, zoals een verklaring. Een vordering van de NVWA tot verkrijging van wilsonafhankelijk materiaal (zoals bestaande administratieve documenten) valt niet onder het zwijgrecht.
Indien u niet verdacht wordt van een overtreding waarvoor een punitieve sanctie kan worden opgelegd, bent u verplicht de vragen te beantwoorden (voor zover de vragen niet verder gaan dan redelijkerwijs noodzakelijk).
Mogen de ambtenaren alle stukken meenemen?
Ambtenaren zijn bevoegd om van de gegevens en bescheiden kopieën te maken. Indien de kopieën niet ter plaatse kunnen worden gemaakt, dan mogen de gegevens en bescheiden voor korte tijd mee worden genomen tegen een schriftelijk bewijs. Daarnaast is een ambtenaar bevoegd om zaken te onderzoeken, aan opneming te onderwerpen en daarvan monsters te nemen. Indien het onderzoek, de opneming of de monsterneming niet ter plaatse kan worden uitgevoerd, dan mogen de zaken voor korte tijd mee worden genomen tegen een schriftelijk bewijs. De genomen monsters worden voor zover mogelijk teruggegeven.
Mag ik een advocaat bellen voordat het onderzoek begint?
Ja, u heeft recht op juridische bijstand en u kunt aangeven dat u graag een advocaat wilt raadplegen. Wel is het zo dat de toezichthouders snel aan de slag zullen willen gaan om eventueel verlies van gegevens te voorkomen. Indien de NVWA u wenst te verhoren, dan is de NVWA doorgaans bereid te wachten op de komst van uw advocaat. Dit is mede afhankelijk van eventuele interne juridische bijstand.
Mogen de ambtenaren zich overal toegang tot verschaffen?
Op grond van artikel 5:15 van de Awb is een ambtenaar bevoegd elke plaats (gebouwen, tuinen, fabrieken, etc.) betreden, met uitzondering van een woning zonder toestemming van de bewoner. De ambtenaar moet het doel van binnentreden vermelden en het binnentreden moet redelijkerwijs noodzakelijk zijn. Om een woning te betreden, dient de bewoner expliciet toestemming te geven, tenzij de ambtenaar een machtiging of er sprake is van onmiddellijk gevaar. Daarnaast kan een ambtenaar zaken (5:18 Awb) en vervoermiddelen (5:19 Awb) onderzoeken met betrekking tot het onderzoek.
Mogen de ambtenaren zomaar een privéwoning binnentreden?
NVWA-ambtenaren hebben de bevoegdheid tot het betreden van elke plaats. Een uitzondering hierop is het betreden van een woning zonder toestemming van de bewoner, tenzij het toezicht plaatsvindt op grond van de Wet dieren. De Algemene Wet op het Binnentreden (Awob) is hier van belang. De ambtenaar moet zich legitimeren en het doel van binnentreden vermelden (artikel 1 lid 1 Awob). Daarnaast moet het binnentreden redelijkerwijs noodzakelijk zijn (artikel 5:13 Awb).
Welke boetes riskeer ik bij een bedrijfsbezoek?
Indien een bedrijf weigert mee te werken zal de NVWA een last onder bestuursdwang of dwangsom kunnen opleggen. Dat is een besluit waarin de NVWA de betrokkene verplicht binnen een begunstigingstermijn mee te werken, op straffe van verbeurte van dwangsommen of bestuursdwang. Voor niet-medewerking kan bovendien een bestuurlijke en/of strafrechtelijke boete c.q. celstraf aan de betrokken feitelijk leidinggevende(en) worden opgelegd. Het is ook niet toegestaan eventueel bewijsmateriaal of een verzegeling die de NVWA aan heeft gebracht te verwijderen.
Welke personen lopen een risico bij een bedrijfsbezoek?
De NVWA beschikt over de bevoegdheid om een boete (bestuurlijke en/of strafrechtelijke c.q. celstraf) wegens niet-medewerking op te leggen aan de betrokken feitelijk leidinggevende(n). Hiermee wordt de persoon bedoeld die feitelijk leiding heeft gegeven aan de verboden gedraging.